İbn Haldun’da Peygamber Tasavvuru

İbn Haldûn (ö. 808/1406), çok yönlü bir âlim olarak İslâm dünyasında ve özellikle günümüz sosyal bilimler araştırmalarında hatırı sayılır bir yere sahiptir. Bir bütün olarak ilm-i umrân düşüncesiyle isminden ve nazariyatından söz ettirmeye devam ederken yeni araştırmalara kaynaklık teşkil etmektedir. Bu doğrultuda elinizdeki kitapta Hz. Peygamber'in (s.a.s.) hayatı, risâleti ve kişiliği ile ilgili hususlarda İbn Haldûn’un bakış açısı ele alınmıştır. Sade bir ifadeyle, "İbn Haldûn bir siyer yazacak olsa, nasıl bir siyer yazardı?" sorusu bu kitabın hareket noktasını oluşturmaktadır. Yine “İbn Haldûn’un Hz. Peygamber anlayışı nasıldı? Hz. Peygamber'in sîretini, nübüvvetini ve insan-toplum ilişkisini nasıl algıladı?” sorularıyla çalışma, özgün bir problematikle araştırma konusu hâline getirilmiştir. Çalışmada İbn Haldûn'un siyer anlatımı ve siyer yazıcılığının mahiyeti, Hz. Peygamber'in ismet sıfatına ilişkin yaklaşımı, Mukaddime’deki Hz. Peygamber tasavvuru ile el-İber'deki Hz. Peygamber tasavvurunun mahiyeti gibi temel hususlar ele alınmaktadır. Çalışmanın diğer bir önemli yanı, İbn Haldûn'un iddia ve görüşlerinin, ilmî ve bilimsel söylemlerinin epistemik kaynağını keşfetme imkânı sunmasıdır. Zira bu çalışmayla modern sosyal bilimler ya da sosyolojinin kavramları etrafında şekillenen bir İbn Haldûn’dan ziyade tarih, tefsir, hadis, fıkıh gibi İslâmî ilimlerden beslenen, epistemolojisini ve görüşlerini çok yönlü bir anlayışla şekillendirmiş bir İbn Haldûn portresi öne çıkarılmıştır. Okuyucunun, determinist ve rasyonalist bir anlam dünyasından ziyade metafizik bir kabul temelinde ve Müslüman bir âlim olarak fikriyatını oluşturan ve sunan bir İbn Haldûn ile karşılaşması umulmaktadır.