Bir Primatın Anıları

Bir Sinir Bilimcinin Babunlar Arasındaki Sıra Dışı Yaşamı “Büyüyünce bir savana babunu olacağım hiç aklıma gelmezdi; daha ziyade bir dağ gorili olurum diye düşünürdüm hep.” diyor Robert Sapolsky, bir bilim insanının uzak Afrika’daki reşit olma sürecini anlatan bu esprili ve sürükleyici hikâyesinde. Sapolsky’nin Kenya’da bir babun sürüsü üzerinde yirmi bir yıl boyunca yaptığı araştırmanın heyecan verici bir anlatımı olan Bir Primatın Anıları ciddi bilimsel gözlemleri, Serengeti’nin vahşi doğasında yaşamanın insan ve hayvan için zorluklarının yanı sıra böylesi bir yaşamın keyfi hakkında nüktedan yorumlarla harmanlıyor. Sapolsky, araştırması boyunca bir yandan açlıkla, ölüm tehditleriyle mücadele edip gerçeküstü bir kaçırılma olayından sağ kurtulurken, bir yandan da turist zihniyetinin bozulmamış Afrika’nın arkeolojik kalıntılarına nasıl tecavüz ettiğine tanıklık ediyor. Vahşi primatlar üzerinde eşi benzeri görülmemiş fizyolojik araştırmalar yaparken, babun sürüsüne –kendi başlarına eşsiz ve ilgi çekici karakterlere– giderek âşık oluyor ve nihayet trajedi onu engelleyene kadar her yaz onlara geri dönüyor. Komik olduğu kadar insanın içini yakan anekdotlarla dolu olan Bir Primatın Anıları, çağımızın en önde gelen bilim insanlarından birinin magnum opus’udur. “Sapolsky’nin hayata karşı büyük bir iştahı var... Sanki ormanda ateşin etrafında geceleyen bir kalabalığa hikâyeler anlatıyormuş gibi yazıyor…” Susan Salter Reynolds, Los Angeles Times “Tempolu ve kılı kırk yaran bir roman misali akıp gidiyor... Hayır hayır, kimseye abartılı gelmesin ama Sapolsky, Dickens’ın karakterleri kadar eşsiz karakterler çiziyor.” Lynn Yarris, Newsweek “Sapolsky, bilim insanı olmanın ötesinde olağanüstü bir yazar... Bir Primatın Anıları, babunların kendi İlyada’larına sahip olmaya en çok yaklaştığı, muazzam düzeyde lirik bir eser.” The New York Times “Ne dense yeridir. Son yıllarda böylesine muhteşem ve insanın içini ısıtan bir hikâye bulmak zor... Şey, kasa hemen arkanızda… acele ederseniz sıra beklemezsiniz.” Scotsman “Tempolu ve ince işlenmiş bir roman gibi akıp gidiyor. Sapolsky’nin Masailerle ilgili anlattıkları müthiş; adam kaçırmalar, kan içmeler ve üflemeli ok atmalar... Bir Primatın Anıları’nın devamı yok ama okuyanlar büyük ihtimalle devamını da isteyecek.” Newsday “Sapolsky’nin primatlara ilişkin gözlemleri daima büyüleyici olsa da, Afrika ve Afrikalılar hakkındaki düşüncelerinin çekiciliğine yanaşamaz. Arkadaşlarına cehennemden tatil hikâyeleri anlatan haylaz bir çocuk misali komik ve çaresiz olan Sapolsky, bunun yanında son derece duygusal da olabiliyor. Sinizm ve huşu, tutku ve mizahla dolu bu anı kitabı, hem genç bir adamın olgunluk döneminin sürükleyici bir anlatımı hem de sorunlarına ve aşırılıklarına rağmen onu kendine bağlayan bir kıtaya övgü niteliğinde.” Publishers Weekly “Arkadaşlarına inanılmaz kötü tatil hikâyeleri anlatan iyi kalpli bir çocuk kadar komik ve cüretkâr... Sapolsky’nin hayranlık uyandıran bir mizah anlayışı var.” Publishers Weekly “Robert Sapolsky’nin bilim hayatının bu sürükleyici anlatımı zekice bilgilendirici ve yürek parçalayacak derecede keskin.” Norman Rush “Böyle kitaplar okumalısınız.” Pete Dexter “Sapolsky, duygulu, cömert ve son derece zeki bir rehber. Onu sevdim, bu tuhaf ve uzak kültürler hakkındaki görüşlerine bayıldım…” Caroline Knapp