Erken Çocuklukta Okur Yazarlık Deneyimi

Fransız felsefeci Gaston Bachelard (1964), evin, çocuğun içine işleyen ve ilk alışkanlıklarının yeşerdiği asli evreni olduğuna değinir. Erken çocukluktaki okuryazarlık deneyimlerine odaklandığımız bu kitapta, disiplinler arası bir yaklaşım ile çocuğun anne karnından sonra gelen ilk ve en önemli çevrelerinden biri olan ev ortamının özelliklerinin, bu ortamda yetişkinlerle olan etkileşimlerin, yürütülen faaliyetlerin ve kazanılan deneyimlerin çocuğun yaşamına ve faklı gelişimsel becerilerine olan etkilerini mercek altına alıyoruz. Bu bakış açısı ile, alanyazında çok sayıda tanım bulunmasına rağmen, erken okur yazarlığı, belli sınırları ya da çerçevesi olan bir eğitim süreci olarak ele alan tanımların ötesine geçiyoruz. Daha kapsayıcı tanımlamalardan yola çıkarak erken okur yazarlığı, çocuğun yaşadığı ev ortamının özelliklerini ve bu ortamdaki etkileşimleri, faaliyetleri ve deneyimleri kapsayacak şekilde ele alıyoruz. Aile tarafından içselleştirilmiş, günlük rutinlerin ve yaşantıların içine entegre edilmiş bir okuryazarlık deneyiminin, alışkanlığının, diğer bir ifadeyle ilk okuryazarlık bilincinin ve kültürünün inşa edilme sürecinin altını çiziyoruz. Evdeki erken okuryazarlık deneyimlerinin sadece “erken okuryazarlık” olarak anılan okuma-yazma becerilerini değil, aynı zamanda akademik, bilişsel, sosyal-duygusal, dil ve iletişim alanlarındaki tüm becerilerin ve okur-yazarlık kültürünün gelişimini destekleyecek, önemli bir gelişimsel sermaye olarak görüyoruz. Okurlarımıza sunduğumuz bu kitap ile erken okuryazarlık konusunda, bilimsel yöntem ve veriye dayalı Türkçe bir kaynak eser oluşturmayı hedeflerken bu çalışmanın, çocukların hayatından yolu geçecek tüm okurlarımız için çocuklara bilgi ve deneyim zenginliği, diğer bir ifadeyle gelişim ve büyüme sermayesi sağlamak üzere faydalı bir el kitabı olmasını temenni ediyoruz. Dr. A. Beyza Ateş, MEF Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.