Hicri Üçüncü Asır Kur'an Yazmalarında Kıraat Tercihi;Türk ve İslam Eserleri Müzesi Şam Evrakı Koleksiyonu Örneği

Kıraatlerin yedili ve onlu tasnifler hâlinde standartlaşmasından önceki döneme ait olan mushaflar, kıraat tarihinin karanlıkta kalan yönlerini aydınlatmada önemli birer belge niteliğindedir. Söz konusu dönemde hangi kıraatin nerede ve ne zamana kadar okunduğuna dair yeterli bilgi birikiminin bulunmaması, bu mushafları daha da değerli kılmaktadır. Elinizdeki kitap, Şam Evrakı Koleksiyonu’nda yer alan ve hicri üçüncü asır Şam bölgesine (Bilâdüşşam) ait mevkûf mushaflar olma niteliği taşıyan iki Kur’an yazması -Amâcûr Mushafı ve Abdulmun‘im Mushafı- üzerinden erken dönem kıraat tercihlerini ele almaktadır. Bu araştırmayla, söz konusu iki mushafta esas alınan kıraat tercihlerinin belirlenmesi ve bu veriler doğrultusunda, zikri geçen yazmaların ait oldukları dönemde Şam bölgesinde okunan ve okutulan kıraatlere dair bilgi edinilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada bu iki mushafa ait erişilebilen bütün varaklar bir araya getirilmiş; kıraat tercihlerine delalet eden yazı ve işaretler ayrıntılı biçimde incelenmiştir. Ardından bu mushaflar on dörtlü kıraat tasnifine uyumluluk açısından değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler, hicri üçüncü asır Şam bölgesinde okunan kıraatlere dair bazı ipuçları sunmakta olup bu yönüyle araştırma, kıraat tarihinin erken evresine ilişkin mevcut bilgi birikimine kayda değer bir katkı sağlama potansiyeline sahiptir.