Siirtli Şeyh Muhammed Kâzım’a Yazılmış Şiirlerde Belâgat Örnekleri

Eser, Siirt’in önemli ilim ve irfan önderlerinden biri olan Şeyh Muhammed Kâzım’a ithafen yazılmış Arapça şiirlerdeki belâgat sanatlarını inceleyen kapsamlı bir çalışmadır. Arap edebiyatının temelini oluşturan meânî, beyân ve bedî‘ ilimleri çerçevesinde, Şeyh Kâzım’ın hayatını ve şahsiyetini konu alan şiirlerde yer alan söz sanatları titizlikle analiz edilmiştir. Çalışma, önce Siirt’in tarihî ve kültürel dokusuna genel bir bakış sunmakta, ardından Siirt’te gelişmiş olan şiir ve medrese geleneğini detaylı şekilde ortaya koymaktadır. Şeyh Muhammed Kâzım’ın hayatı, eğitimi, ilmî şahsiyeti ve tasavvufî etkisi tarihsel kaynaklarla desteklenerek ele alınmış; onu anlatan şiirlerin şekil özellikleri (nazım türleri, vezin ve kafiye yapısı) sistematik biçimde değerlendirilmiştir. Kitabın temel bölümü, belâgat sanatlarının şiirlerdeki yansımalarına ayrılmıştır. Haber ve inşâ cümlelerinden mecaz, teşbîh, istiâre gibi beyân sanatlarına; cinas, telmih, tecâhülü’l-ârif, secî gibi bedî‘ sanatlarına kadar pek çok belâgat unsuru örnek beyitler eşliğinde analiz edilmiştir. Şeyh Muhammed Kâzım’ın ilmî ve manevî şahsiyetinin edebiyat yoluyla nasıl anlatıldığını gösteren bu eser, özellikle Arap şiiri ve belâgat alanında çalışan araştırmacılar için bir kaynak niteliğindedir.